زنبورستان و زنبورداری

آماده سازی کندو رنبور عسل برای گذراندن زمستان

جمع کردن قاب های اضافی:

کلیه قاب های که زنبورها اشغال کرده اند را قشنگ به هم چسبانده وزنبور را به حالت فشرده درمی‌اوریم وقابهای که زنبور درآن اشغال نکرده است را جمع کرده وقسمت فضای خالی کندو را توسط یک کارتن یا تخته سوا می‌کنیم وآن فضای خالی را توسط قاب های کندو پر می‌نماییم  و در کندو را می‌بندیم.

هواگیری مناسب درکندو:

زنبور عسل را رطوبت از بین می‌برد؛ سرما زنبور عسل را از بین نمی‌برد؛ برای اینکه هوای داخل کندو تعبیه شود

در زمستان، بالای ملافه یک سوراخ به اندازه سه سانتی متر بر روی ملافه انجام می‌دهیم تا هوای آلوده و رطوبت از  کندو خارج شود.

تعویض ملکه و ادغام برای زمستان گذرانی

نوع عملیاتی که برای آماده کردن کلنی ها برای زمستان گذرانی لازم است، بستگی به شرایط آب و هوای مناطق مختلف دارد. در مناطق گرم این عملیات حداقل، در مناطق معتدله کمی بیشتر ولی در نواحی سرد زندگی کلنی های زمستان گذران بستگی به عملیات آماده سازی دارد. آماده سازی برای زمستان گذرانی باید بلافاصله بعد از برداشت عسل آغاز شود.
عده ای عقیده دارند که تعویض ملکه باید اولین اقدام باشد تا کلنی برای بهار آینده آماده گردد. درباره این که یک ملکه را تا چه حدی می توان نگهداری نمود، عقاید متفاوتی وجود دارد. با وجود این که یک ملکه می تواند 8 – 7 سال قدرت تخمریزی خود را حفظ کند، بعضی زنبورداران هر ساله ملکه کندوهای خود را عوض می کنند. بعضی ملکه عده ای از کلنی های خود را در پاییز و ملکه عده دیگر را در بهار سال بعد تعویض می کنند. شاید بدترین روش ها این باشد که کلنی های خودشان تعویض ملکه کنند و ملکه ها مارک دار نباشند.
در جاهایی که میزان نوش و گرده فراوان است و کلنی از نظر جمعیت توسعه سریعی دارد ملکه عمرش کوتاهتر است. ملکه جوان در پاییز با سرعت بیشتری تخمگذاری می کند و تعداد زیاد زنبورهای پاییزه بوجود می آورد. به علاوه قیمت خرید آنها در پاییز از بهار ارزان تر است. اگرچه پیدا کردن ملکه پیر در کلنی پرجمعیت کارآسانی نیست، به علاوه ممکن است ملکه به وسیله کارگران کشته شود و کلنی در زمستان از بین برود و اما اینها برای رد مزایای تعویض ملکه در پاییز دلایل مهمی نیستند.
تعویض ملکه با استفاده از استقرار سلول ملکه، به عنوان یک روش ساده و کم زحمت در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. به جای این که کلنی را برای پیدا کردن و حذف ملکه پیر در پاییز جستجو کنند و پس از آن به آرامی ملکه جوان را در آن رها نمایند، یک سلول حاوی ملکه در کندو نصب می کنند این عمل باعث می شود که ملکه سابق به طور اتوماتیک حذف شود. ملکه جدید به محض خروج از سلول، ملکه قبلی کندو را می کشد و جای آن را می گیرد. بعضی ها که این روش را به کار برده اند، چندان راضی نیستند. زیرا بسیاری از ملکه ها داخل سلول ها، می میرند و ملکه هایی که موفق به خروج از سلول خود می شوند، نمی توانند ملکه قبلی را از بین ببرند. مانند تمام روش های جدید، در این روش هم مسائل ناشناخته زیاد است.

بازدید کندوها برای زمستان گذرانی زنبورعسل

بازدید کندوها برای اماده کردن کلنی‌ها برای زمستان گذرانی به شرایط آب و هوایی مناطق مختلف بستگی دارد. اماده سازی کلنی ها برای زمستان گذرانی باید بلافاصله بعد از برداشت عسل در اواخر تابستان یا اوایل پاییز اغاز شود.در این بازدید باید سه عامل مورد توجه قرار گیرد.

اول:وجود ملکه جوان و شایسته در کندو و وضعیت تخمگذاری‌ان.

دوم:وضعیت جمعیت کندو.

سوم:وضعیت ذخیره زمستانی کندو.

 

 

در صورتی که کندویی دارای ملکه پیر و از کار افتاده بوده و یا کندویی بدون ملکه باشد در صورتی که زنبوردار ملکه جوان تخمگذار در اختیار داشته باشد باید ملکه پیر را حذف کرده و ملکه جوان را به ان کندو معرفی کند و در صورت نداشتن ملکه جوان چنین کندویی را در لیست کندوهای ادغامی قرار دهد.در مورد وضعیت جمعیت کندو هر گاه کندویی در اواخر تابستان کمتر از چهار قاب جمعیت داشته باشد چنین کندویی را باید ادغام کرد.با توجه به ذخیره زمستانی نحوه تغذیه باید طوری باشد که هر کندو برای یک قاب جمعیت حداقل دو کیلو عسل در اختیار داشته باشد.به عبارت دیگر یک کندوی ده قاب جمعیت باید حدود 20کیلو عسل جهت زمستان گذرانی داشته باشد.

تعیین مقدار ذخیره زمستانی لازم برای هر کندو و مقدار غذایی که باید به کندو داده شود

مقدار عسلی را که روزانه یک زنبورعسل در زمستان مصرف می کند تقریبا0/01گرم باید در نظر گرفت. بنابراین مصرف روزانه یک کندوی 10-8 قاب جمعیت در زمستان که تقریبا بین 12000تا15000عدد زنبور دارد حدود 120تا 140 گرم عسل در روز است.دلیل این مصرف کم اینست که در هوای سرد زمستان وقتی که هوا کمتر از 8 درجه بالای صفر باشد زنبورها تمام وقت به صورت گلوله دور هم جمع می شوند و گرمایی را که بدنشان با خوردن عسل تولید می‌کند داخل ان گلوله حبس می‌کنند و در نتیجه مصرف عسل کم می‌شود. اما با فرا رسیدن اواخر زمستان و شروع فصل تخمگذاری ملکه مصرف عسل زیاد می‌شود.

امروزه جمعیت‌های قوی زمستانی به جمعیت‌هایی گفته می‌شود که در اواسط تا اواخر پاییز علاوه بر 10قاب کندو حداقل تعدادی از قاب‌های طبقه را نیز پر کند و اکثر کندوهای زنبورداران موفق زمستان را به صورت دو طبقه سپری می‌کنند.

مقدار ذخیره زمستانی باید متناسب جمعیت کندو باشد. برای هر قاب زنبور مقدار5/1کیلو ذخیره زمستانی توصیه می شود.بنابر این کندویی که دارای 10قاب جمعیت است ذخیره غذایی لازم برای زمستان گذرانی‌ان 15 کیلو عسل می‌باشد.اگر کندویی احتیاج به 12کیلو ذخیره زمستانی داشته باشد در مهرماه یا آبان ماه داخل آن 8کیلو عسل موجود باشد به چنین کندویی باید 4کیلو شکر که معادل 6لیتر شربت می‌باشد نیز رسانید تا موجودی ان به 12کیلو برسد. چون شربت غلیظ پاییزه باید دو قسمت شکر و یک قسمت اب باشد.

مقدار عسلی را که یک کندوی دارای 8 قاب جمعیت به طور متوسط تا باز شدن شکوفه های بهاری مصرف می کند به قرار زیر است:در ماههای مهر و ابان و اذر و دی،ماهی 500گرم،در بهمن ماه به علت شروع تخمگذاری یک کیلو گرم،در اسفند ماه دو کیلوگرم و در فروردین ماه پنج کیلوگرم خواهد بود که جمعا ده کیلوگرم عسل را شامل می‌شود.

نحوه زمستان گذرانی زنبورهای عسل داخل کندو

در هنگام زمستان که درجه حرارت محیط پایین است زنبورها به صورت توده در امده و دمای وسط توده زنبور که ملکه در انها قرار می‌گیرد در حدود35 درجه سانتیگراد ثابت نگه داشته می‌شود. این امر به خاطر فعالیت ماهیچه ای بدن زنبورها در سطح خارجی توده است که گرما را به طرف داخل توده می‌فرستند و بدن انها به صورت عایقی مانع خارج شدن گرما از وسط توده می گردد. برای انجام این فعالیت زنبورهای سطح خارجی توده مرتبا با زنبورهای داخل توده تعویض جا می‌کنند و با خوردن عسل و انجام حرکات ماهیچه‌ای قادر به تولید گرما می‌باشند. در هنگام زمستان زنبورها ابتدا در قسمت پایین کندو و نزدیک سوراخ پرواز متمرکز می‌شوند ولی به تدریج با پیشرفت زمستان به طرف عقب و بالا نقل مکان می‌کنند.در صورتی که کندو دو طبقه باشد به تدریج و در پایان زمستان توده زنبور به طبقه فوقانی و قسمت عقب ان منتقل می گردد.در مواقعی که هوا خیلی سرد باشد زنبورهای سطح خارجی توده زمستانی سر و قفسه سینه خود را به داخل توده فرو برده و فقط شکمشان در سطح توده واقع می شود.ولی با گرم شدن هوا مجددا توده از هم باز شده و فضای بیشتری را اشغال می‌کنند و با این عمل درجه حرارت داخل کندو را تنظیم می‌کنند.